Đó là một trong những chỉ đạo của Giám đốc ĐHQGHN Lê Quân tại buổi làm việc với cán bộ chủ chốt và các giáo sư của Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Trường ĐHKHTN) diễn ra chiều 12/4/2023.

Chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và quan tâm đến cơ cấu ngành nghề mới tại Trường Đại học Khoa học Tự nhiên

Giám đốc ĐHQGHN Lê Quân chủ trì cuộc làm việc với cán bộ chủ chốt Trường ĐH Khoa học Tự nhiên

Cùng dự buổi làm việc về phía ĐHQGHN có các Phó Giám đốc Nguyễn Hoàng Hải, Nguyễn Hiệu, Phạm Bảo Sơn cùng lãnh đạo Văn phòng, các ban chức năng.

Giám đốc Lê Quân cho biết, buổi làm việc này cũng nhằm ghi nhận các ý kiến từ nhà khoa học để cùng bàn giải pháp tháo gỡ những vướng mắc mà nhà trường đang gặp phải, đồng thời nêu định hướng phát triển các lĩnh vực cần ưu tiên trong thời gian tới. Giám đốc Lê Quân nhấn mạnh, Trường ĐHKHTN cần tập trung phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; thu hút, bồi dưỡng nhân tài; quan tâm thu hút nhân lực phát triển các ngành khoa học cơ bản; gia tăng số lượng và chất lượng đầu vào/ đầu ra đối với các ngành đào tạo; gia tăng các nguồn thu, cải thiện thu nhập cho giảng viên, cán bộ.

Tập trung vào bài toán phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao

Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN là đơn vị đầu tàu trong công tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho cả đất nước trong lĩnh vực khoa học cơ bản và đào tạo hệ cử nhân tài năng, góp phần tạo vị thế học thuật trên trường quốc tế.

Chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và quan tâm đến cơ cấu ngành nghề mới tại Trường Đại học Khoa học Tự nhiên

Là đơn vị có đội ngũ nhân lực chất lượng cao đứng đầu cả nước. Đến nay, đội ngũ viên chức và người lao động của nhà trường gồm 672 người, trong đó có 366 giảng viên, 115 nghiên cứu viên, 52 giáo viên trung học phổ thông, … trong đó có 18 giáo sư, 126 phó giáo sư. Trong thời gian qua, nhà trường đã chú trọng nhiều chính sách ưu đãi để gia tăng nguồn thu nhập cho cán bộ, nhà khoa học. Vì vậy, đến nay mức thu nhập của cán bộ khoa học trẻ có trình độ tiến sĩ đã dần được cải thiện song mức tăng còn chậm, chưa đáp ứng được kỳ vọng. Vậy làm thế nào để giữ và thu hút được các nhà khoa học giỏi gắn bó với nhà trường là bài toán cần sự vào cuộc của toàn thể nhà trường, đầu tư của ĐHQGHN – Hiệu trưởng Trường ĐH Khoa học Tự nhiên Vũ Hoàng Linh cho biết.

Thời gian vừa qua, nhà trường đã hoàn thành công tác tái sắp xếp lại phòng, ban chức năng để tinh giản và phù hợp với nhu cầu thực tiễn của nhà trường. Đồng thời đẩy mạnh vai trò của đơn vị doanh nghiệp trong nhà trường. Hoàn thiện thành lập Hội đồng trường theo nhiệm kỳ. Hoàn thiện công tác tuyển dụng cho đội ngũ cán bộ khoa học trẻ ổn định, yên tâm công tác; tăng cường bồi dưỡng, tạo điều kiện tốt cho đội ngũ giáo sư và phó giáo sư; thu hút thêm nhiều GS và PGS, tiến sĩ về công tác và cống hiến.

Tại buổi làm việc, Giám đốc ĐHQGHN Lê Quân ghi nhận và đánh giá cao những thành tích mà nhà trường đã đạt được trong những năm qua. Đồng thời cũng nêu rõ những thách thức mà nhà trường đang gặp phải và hướng giải pháp khắc phục, để nhằm tháo gỡ những khó khăn nội tại. Giám đốc Lê Quân nhấn mạnh, ĐHQGHN sẽ tạo cơ chế kiến tạo và tự chủ tối ưu cho nhà trường. Từ đó, nhà trường căn cứ vào thực trạng chung để lên kế hoạch cụ thể trong công tác sàng lọc, tự sắp xếp, tinh gọn bộ máy, tái cấu trúc phòng, ban, lĩnh vực hoạt động dựa trên chiến lược phát triển chung của nhà trường. ĐHQGHN cam kết đồng hành và phối hợp chặt chẽ và tạo cơ chế tốt nhất cho nhà trường để giải quyết bài toán phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, tuyển dụng thu hút đội ngũ nhà khoa học trẻ, xây dựng nhiều chính sách tốt, tạo động lực cho nghiên cứu sinh, tiến sĩ trẻ, … chính sách dành cho đội ngũ giáo sư, phó giáo sư đang công tác cũng như đội ngũ cựu giáo chức.

Chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và quan tâm đến cơ cấu ngành nghề mới tại Trường Đại học Khoa học Tự nhiên

Đại diện các nhóm nghiên cứu mạnh, nhà khoa học của Trường ĐH Khoa học Tự nhiên nhấn mạnh: việc đào tạo hệ Cử nhân tài năng, Khối THPT Chuyên, ngành khoa học cơ bản là gốc rễ là yếu tố tạo nên thương hiệu, vị thế trong ĐHQGHN nói riêng và hệ thống giáo dục nước nhà nói chung. Nhà trường luôn lấy việc ươm tạo nhà khoa học trẻ vừa là mục tiêu vừa là động lực để tăng cường các nguồn lực chất lượng cao, phát triển đội ngũ giảng viên và nghiên cứu viên, cộng tác viên, nghiên cứu sinh, học viên cao học đang giảng dạy, nghiên cứu, học tập tại nhà trường, các đơn vị trong và ngoài, hướng tới việc nâng cao chất lượng đào tạo, nghiên cứu khoa học, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.

Các cán bộ chủ chốt nhà trường cũng đã đưa ra một số kiến nghị nhằm tháo gỡ khó khăn trong đào tạo tài năng, chất lượng cao, thu hút đội ngũ nhân lực, hạn chế tối đa việc chảy máu chất xám như: tăng kinh phí đầu tư cho đào tạo tài năng, chất lượng cao, tăng học phí, mở ngành mới gắn với nhu cầu xã hội; có chính sách bồi dưỡng giảng viên trẻ; có chính sách học bổng tốt để thu hút đầu vào các ngành sau đại học để gia tăng số lượng nghiên cứu sinh cho nhà trường; cần có sự vào cuộc của các cấp, bộ ban ngành liên quan trong lĩnh vực để có nhiều chính sách học bổng và đầu ra cho sinh viên theo học các ngành đào tạo đang gặp khó khăn. Thường xuyên lấy ý kiến phản hồi của các bên liên quan và sử dụng kết quả để cải tiến chất lượng một cách hiệu quả; xây dựng chiến lược và kế hoạch đảm bảo chất lượng đào tạo tài năng, chất lượng cao.

Chia sẻ tại buổi làm việc, Trưởng Ban Đào tạo ĐHQGHN Nguyễn Đình Đức đã đưa ra các hướng phát triển cho Trường ĐH Khoa học Tự nhiên trong thời gian tới. GS.TSKH Nguyễn Đình Đức thấu cảm với nhà trường về những băn khoăn trong công tác cơ chế đào tạo hệ cử nhân tài năng, chất lượng cao.

Dù khó khăn đến đâu, nhà trường cần giữ vững vị thế ngành khoa học cơ bản, đào tạo cử nhân tài năng, cần đào tạo tài năng theo hướng cá thể hóa, làm thế nào để phát huy nguồn lực của nhà trường; nhà trường cần phải nhanh tay đổi mới để bắt kịp với xã hội, đặc biệt nguồn thu nhập cho cán bộ; nếu mở ngành theo cơ cấu cũng phải dựa trên cơ sở nguồn lực, thế mạnh của nhà trường. Để phát triển nhà trường cần phải cơ cấu lại ngành nghề, bài toán tổng hợp dựa trên tổng thể của nhà trường. Nguồn lực cần phải tự tính toán dựa trên khả năng gia tăng nguồn thu học phí, quy chế đào tạo mới có thêm cơ chế chuyển ngành cho sinh viên với những yêu cầu cụ thể theo khung đào tạo.

Bài toán phát triển nguồn thu của nhà trường

Tại cuộc làm việc, Giám đốc ĐHQGHN Lê Quân nhấn mạnh, bài toán phát triển nguồn thu của nhà trường là vấn đề hết sức quan trọng trong công tác thu hút nguồn lực, cần tính toán cơ chế tốt để phát triển nguồn nhân lực giỏi, thông qua mở ngành đào tạo chất lượng cao, chú trọng ngành đáp ứng nhu cầu xã hội. Đồng thời giữ vững và đặc biệt quan tâm đến các ngành đào tạo mũi nhọn, ngành cử nhân tài năng. ĐHQGHN sẽ tập trung tự chủ vào các ngành xã hội hóa và tập trung quan tâm ngành khoa học cơ bản.

Chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và quan tâm đến cơ cấu ngành nghề mới tại Trường Đại học Khoa học Tự nhiên

Về đảm bảo chất lượng đào tạo tài năng, chất lượng cao, Giám đốc ĐHQGHN Lê Quân yêu cầu có hành lang pháp lý để mở chương trình đào tạo, tổ chức đào tạo tài năng, chất lượng cao, tháo gỡ các vấn đề tài chính, cơ chế phối hợp giữa các đơn vị tham gia. Bên cạnh đó, cần xem xét tích hợp một số năng lực nghề nghiệp, năng lực đặc thù theo thế mạnh, nhu cầu của các bên liên quan vào chuẩn đầu ra của chương trình đào tạo. Tăng cường vai trò gắn kết giữa doanh nghiệp - người sử dụng lao động với cơ sở giáo dục; xây dựng, phát triển chương trình đào tạo trên cơ sở nhu cầu, đặt hàng của doanh nghiệp; đánh giá chất lượng đào tạo dựa vào mức độ hài lòng của người sử dụng lao động.

Hiệu trưởng nhà trường Vũ Hoàng Linh cũng đã nêu bật thực trạng bài toán ngân sách để phân bổ các lĩnh vực. Thời gian vừa qua, nhà trường đã tập trung giải quyết vấn đề công tác tổ chức bộ máy, đội ngũ nhân lực của nhà trường trong thời gian qua. Hoàn thành tái sắp xếp lại phòng, ban chức năng để tinh giản và phù hợp với nhu cầu thực tiễn của nhà trường. Chú trọng công tác kiểm định chương trình đào tạo để có nhiều ngành học thu phí theo định mức kỹ thuật nhằm tăng nguồn thu cho nhà trường để cải thiện thu nhập bình quân cho các nhà khoa học trẻ đang công tác tại nhà trường. Hơn nữa, nhà trường cũng đang tính toán để đầu tư vào các nhóm nghiên cứu mạnh để gia tăng nhiều công bố quốc tế, sáng chế, sản phẩm khoa học công nghệ gắn với thực tiễn và chuyển giao doanh nghiệp.

Mô hình đào tạo các chương trình đào tạo tài năng và chất lượng cao đã duy trì và đầu tư phát triển tại Trường ĐHKHTN và đã chứng tỏ được sự thành công trong công tác đào tạo nhân tài cho đất nước. Các CTĐT tài năng và CLC cần tiếp tục đẩy mạnh phát triển và có chính sách đặc biệt góp phần đưa thứ hạng của ĐHQGHN trong nền giáo dục đại học Việt Nam và tăng cao vị thế hơn nữa trong các bảng xếp hạng quốc tế. ĐHQGHN nên có nhưng chính sách cụ thể về đào tạo liên thông cử nhân - thạc sĩ với những ưu tiên đặc biệt cho sinh viên CTĐT tài năng và CLC. ĐHQGHN nên tiếp tục cấp thêm nhiều chính sách học bổng, hỗ trợ đặc biệt khác nhằm tạo nguồn nhân lực tri thức cao đối với các CTĐT tài năng và CLC.

Có thể nhận thấy Trường ĐHKHTN đã luôn chủ động dành kinh phí, điều chỉnh tăng các mức học bổng hỗ trợ chi phí học tập cho sinh viên, đặc biệt là đối với những ngành học khoa học cơ bản được ưu tiên đầu tư đồng thời tìm kiếm, kêu gọi các tổ chức, cá nhân, các doanh nghiệp, cựu sinh viên…đầu tư, hỗ trợ cho sinh viên thuộc các chương trình đào tạo này. Tuy nhiên có thể nhận thấy việc cấp học bổng này cũng chưa “phủ” được tới tất cả các sinh viên thuộc các chương trình đào tạo này, đông thời cũng chưa thu hút được nhiều các học sinh THPT đăng kí theo học nhất là các học sinh Giỏi với lí do những ngành nghề này sau tốt nghiệp chưa được nhà nước, xã hội quan tâm đúng mức. Để giải quyết được bài toán này, cần sự vào cuộc của tất cả các bên có liên quan, đặc biệt là cần có cơ chế đặc biệt của nhà nước nhằm thu hút các học sinh có học lực giỏi ở bậc THPT đăng kí theo học những ngành học đặc biệt quan  trọng này.

Trong thời gian tới, Nhà trường cần có định hướng phát triển cho tổng thể các Khoa thuộc trường, các trung tâm, … cũng như định hướng phát triển các chương trình đào tạo mới, chủ động điều chỉnh hoặc có các chiến lược hỗ trợ phát triển các chương trình đào tạo khó tuyển, chưa phù hợp với nhu cầu xã hội, … Tích hợp các loại hình đào tạo để tăng tính cạnh tranh và thu hút tuyển sinh, qua đó góp phần phát triển các Khoa thuộc trường, và trên tổng thể là Nhà trường.

Để tăng cường phát triển nguồn thu trong và ngoài ngân sách nhà nước (NSNN) trong các năm tới, nhằm tăng mức độ tự chủ và đảm bảo phát triển đúng định hướng chiến lược và sứ mệnh của mình, trong thời gian tới đơn vị tập trung các giải pháp: Xây dựng, thực hiện các chương trình thu học phí cao thực hiện theo Đề án/ hoặc định mức kinh tế kỹ thuật được ĐHQGHN thẩm định, ban hành nhằm mục đích tăng nguồn thu tại đơn vị. Trực tiếp hoặc liên kết thành lập các doanh nghiệp khoa học công nghệ trong Trường đưa các ứng dụng khoa học công nghệ ra thị trường, từ đó tăng các nguồn thu từ thương mại hóa sản phẩm, đây cũng là thế mạnh rất tiềm năng của đơn vị. ĐHQGHN sẽ cùng Trường đề xuất các cơ chế chính sách, chỉ đạo xây dựng dự án/nhiệm vụ nhằm tiếp cận thêm các nguồn lực đầu tư từ NSNN cho các chương trình đào tạo cơ bản; học sinh Trường chuyên; Phòng thí nghiệm trọng điểm… Quỹ lương chỉ có thể tăng từ NSNN cho chi thường xuyên, được cấp theo quy mô tuyển sinh, do vậy, đơn vị cần đổi mới công tác tuyển sinh để có thể vừa tăng qui mô, vừa đảm bảo thu hút người học xuất sắc qua các loại học bổng - Giám đốc ĐHQGN Lê Quân nhấn mạnh.

Theo VNU.