Từ ngày 12 – 23/9/2023, đoàn thực tập liên ngành 80 người gồm các giáo sư, giảng viên, nghiên cứu sinh, học viên cao học, sinh viên đến từ Trường Đại học Ku Leuven, Vương quốc Bỉ cùng Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN; Viện Việt Nam học và Khoa học phát triển; Đại học North-West (North-West Unversity), Nam Phi đã có những trải nghiệm tuyệt vời trong chuyến thực tập liên ngành “Living Lab” 2023 tại Hoà Bình.
Ngày 12/9/2023, đoàn lên đường tới Hoà Bình với điểm dừng chân đầu tiên tại huyện Mai Châu. Tại đây, các sinh viên Việt Nam cùng 43 học viên cao học của Bỉ kết hợp nghiên cứu về các chủ đề từ tự nhiên đến xã hội như: nước, đa dạng sinh học, carbon, vẻ đẹp cảnh quan, quản trị du lịch, du lịch và giới, xây dựng bản đồ cơ sở hạ tầng du lịch và bản đồ sử dụng đất. Hai ngày đầu tiên là khoảng thời gian để các giáo sư Bỉ và giảng viên Việt Nam kiểm tra kế hoạch thực tập và hướng dẫn cho học viên các thao tác ngoài thực địa theo từng chủ đề nghiên cứu đã được thông qua. Những ngày tiếp theo, học viên được chia thành 8 nhóm liên ngành, mỗi nhóm đều phải thực tập lần lượt 8 chủ đề đã được nêu trên. Với cách làm này sẽ đảm bảo giúp học viên được thực hành đầy đủ các chủ đề sau chuyến thực tập.
Các giáo sư đang hướng dẫn sinh viên về phương pháp thảo luận nhóm trong chuyên đề du lịch và giới
Sau 5 ngày trải nghiệm tại bản người Thái (Mai Châu), đoàn vượt hồ Hòa Bình sang với huyện Đà Bắc. Tại đây, đoàn chia thành 2 nhóm: 1 nhóm ở với người Mường Ậu Tá tại xóm Đá Bia (xã Tiền Phong), nhóm còn lại vượt núi lên ở với bản người Dao Tiền tại xóm Sưng (xã Cao Sơn). Tại Đà Bắc học viên cũng thực tập các chuyên đề như ở Mai Châu. Mặc dù điều kiện không mấy thuận lợi: thời tiết mưa nhiều, đường đi khó khăn và cả những nỗi khiếp sợ như bị vắt cắn, muỗi đốt, nhưng các học viên vẫn cố gắng vượt qua để hoàn thành nhiệm vụ. Ban ngày một số nhóm ra thực địa lấy mẫu thực vật, động vật không xương sống, đất, nước; trong khi các nhóm khác đi phỏng vấn khách du lịch, các hộ gia đình, thảo luận nhóm với người dân địa phương hoặc đại diện chính quyền đoàn thể để tìm hiểu về vấn đề quản trị du lịch ở địa phương. Đến tối, mỗi nhà homestay lại trở thành một phòng thí nghiệm sống với các loại máy móc, thiết bị phục vụ cho học viên nhập dữ liệu, phân loại thực vật, động vật, đưa thông tin từ bảng điều tra lên bản đồ. Các giáo sư Bỉ ở xóm Đá Bia nhưng hàng ngày phải luân phiên nhau leo núi lên hướng dẫn nhóm sinh viên trên bản Sưng.
Thảo luận nhóm để tìm hiểu về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ trong du lịch ở Mai Châu
Sau 4 ngày ở huyện Đà Bắc, đoàn thực tập quay trở lại huyện Mai Châu. Tại đây, học viên có thêm 2 ngày để hoàn thiện dữ liệu, phân tích dữ liệu và đưa ra kết quả nghiên cứu ban đầu. Ngày cuối cùng là thời gian dành cho tổng kết chuyến thực tập. Trong buổi tổng kết, học viên sẽ trình bày những kết quả nghiên cứu sơ bộ theo 8 chủ đề, cùng chia sẻ những cảm nhận về chuyến thực tập, về đất nước, con người Việt Nam. Đoàn thực tập cũng mời đại diện chính quyền, doanh nghiệp và người dân địa phương đến dự buổi tổng kết để có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan: nhà khoa học, nhà quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương trong việc giải quyết các vấn đề phát triển bền vững ở địa phương. Trong buổi lễ tổng kết, các sinh viên Việt Nam được trao chứng chỉ và nhận quà tặng từ các giáo sư Trường KU Leuven.
Trong chương trình thực tập, ngoài những giờ làm việc nghiêm túc, sinh viên và cán bộ còn được giao lưu văn nghệ với bà con, thưởng thức các món ăn địa phương, tham dự lễ hội truyền thống ở địa phương như lễ chay của người Dao Tiền ở xóm Sưng. Đặc biệt các bạn học viên có sinh nhật trong đợt “Living lab” đã có kỉ niệm đặc biệt cùng những món quà từ thầy cô và bạn bè trong chương trình.
Sau chuyến hành trình thực tập 2 tuần ở Hòa Bình, một số sinh viên Bỉ sẽ tiếp tục ở lại Việt Nam để làm luận văn tốt nghiệp, số còn lại quay về Trường để phân tích dữ liệu và viết báo cáo thực tập. Hy vọng các kết quả nghiên cứu trong chuyến thực tập lần này sẽ góp phần cho sự phát triển bền vững của địa phương cũng như thúc đẩy sự hợp tác chặt chẽ giữa Trường Đại học Ku Leuven và Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN.
Hình ảnh một số hoạt động thực tập:
Các giáo sư đang hướng dẫn sinh viên lấy mẫu nước
Sinh viên đang được hướng dẫn đo sinh khối và phân loại thực vật trong chuyên đề Biodiversity và Cacbon
Đoàn dừng chân ở tượng đài Bác Hồ để nghe giới thiệu về lịch sử và vai trò của nhà máy thủy điện Hòa Bình
Xe đạp là phương tiện di chuyển chính của đoàn ở Mai Châu
Trên đường vào Bản Lác (Mai Châu)
Thảo luận với đại diện chính quyền và các đoàn thể để tìm hiểu về vấn đề quản trị du lịch ở Đà Bắc
Thảo luận với bà con về những ưu thế và hạn chế của thôn bản trong phát triển du lịch
Bà con cùng thảo luận để lựa chọn đối tượng khách du lịch mà mình thích nhất
Thu thập các mẫu sinh vật dưới nước, đo đạc chất lượng nước
Phòng thí nghiệm di động đặt tại bản làng
Đang phỏng vấn khách du lịch về vẻ đẹp cảnh quan
Ngày đi thực địa, tối về nhập liệu
Lội suối để nghiên cứu về môi trường nước ở Đà Bắc
Phỏng vấn về hoạt động sử dụng đất của người dân
Đoàn vượt hồ Hòa Bình sang huyện Đà Bắc
Hành trình trèo đèo, lội suối để đến bản Sưng của người Dao Tiền
Một số hoạt động sau giờ thực tập:
Bữa tối đầu tiên tại Homestay Minh Thơ, xóm Hịch 2, Xã Mai Hịch, huyện Mai Châu
Giao lưu văn nghệ với cộng đồng địa phương
Tham dự lễ chay của người Dao Tiền ở xóm Sưng
Memory tree là nơi bày tỏ những cảm nhận của mọi người về Living lab, về đất nước, con người VIệt Nam
Trao chứng chỉ cho sinh viên tình nguyện của HUS
Trao chứng chỉ cho 5 phiên dịch