QS vừa công bố bảng xếp hạng đại học, trong đó, lĩnh vực Toán học (Đại học Quốc gia Hà Nội) lần đầu tiên được xếp hạng với vị trí trong nhóm 401-450. Nhân dịp này, TS. Trần Mạnh Cường, Chủ nhiệm khoa Toán - Cơ - Tin học (Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội) đã có những trao đổi ngắn về thành tựu của khoa Toán - Cơ - Tin học cũng như vai trò của Toán học trong kỷ nguyên số.

TOÁN HỌC CÓ VAI TRÒ QUAN TRỌNG TRONG KỶ NGUYÊN SỐ

-Thầy có thể cho biết cảm giác của mình khi nghe thông tin lĩnh vực Toán (Mathematics) của Đại học Quốc gia được xếp hạng khá cao theo đánh giá của QS?

TS. Trần Mạnh Cường:  Đào tạo Toán học ở Việt Nam nói chung và tại Đại học Quốc gia Hà Nội nói riêng luôn được đánh giá cao trên trường Quốc tế. Tôi thấy vui nhưng không ngạc nhiên về việc lĩnh vực Toán học của Đại học Quốc gia Hà Nội được xếp hạng trong nhóm 401-450 theo bảng xếp hạng QS. Tôi tin rằng, nếu cơ sở dữ liệu chính xác hơn thì thứ hạng của Đại học Quốc gia Hà Nội về đào tạo Toán học có thể còn cao hơn nữa.

-Năm vừa rồi khoa Toán có 3 phó giáo sư trẻ. Cùng với sự xếp hạng của QS, đây phải chăng là tín hiệu tốt đối với ngành Toán của Việt Nam, thưa thầy?

-TS. Trần Mạnh Cường:  Như tôi đã nói,  thực tế, việc xếp hạng này không có gì ngạc nhiên bởi lẽ từ trước đến nay, Khoa Toán - Cơ - Tin học, Trường Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) vẫn là một trong những đơn vị đào tạo đại học toán học uy tín ở Việt Nam. Tại Khoa Toán – Cơ – Tin học, đối với ngành Toán học có hai hệ đào tạo, hệ đào tạo cử nhân khoa học tài năng và hệ đào tạo chuẩn. Trong những năm gần đây, sinh viên tốt nghiệp hai hệ đào tạo này của Khoa đã trở thành các cán bộ cốt cán của Viện Toán học, các khoa Toán hoặc Bộ môn Toán của các Trường Đại học, Cao đẳng của Việt Nam. Việc năm vừa rồi Khoa có 3 cán bộ đạt tiêu chuẩn chức danh PGS chỉ là một chỉ dấu cho biết chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học của Khoa. Ngoài chỉ số này, còn nhiều chỉ số khác cho thấy chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học của Khoa. Điển hình là trong hai lần gần đây, trong cả 4 giải thưởng Viện toán học - giải thưởng uy tín về Toán học của Việt Nam - thì cả 4 ứng viên đoạt giải đều là cựu sinh viên và cán bộ của Khoa. Các cán bộ của Khoa cũng đã đạt được nhiều giải thưởng cao quý như Giải thưởng Tạ Quang Bửu, giải thưởng KHCN của Đại học Quốc gia Hà Nội, ... Trong số 7 báo cáo mời toàn thể của Đại hội toán học Toàn quốc 2018 (4 năm tổ chức một lần) thì có 2 báo cáo mời toàn thể là của các cán bộ Khoa (so với tổng số 5 báo cáo mời toàn thể từ các nhà khoa học trong cả nước). Tôi có thể khẳng định rằng, Toán học Việt Nam đã đạt được những thành tựu, có vị trí tốt trên thế giới so với nhiều ngành khoa học khác tại Việt Nam. Sự cạnh tranh giữa Khoa Toán - Cơ - Tin học, Trường ĐHKHTN, ĐHQGHN và các đơn vị đào tạo Toán học khác cũng là điều kiện tốt góp phần vào sự phát triển nền Toán học Việt Nam.

- Ngành Toán của chúng ta có nhiều thành tựu như thế, nhưng dường như ngành này còn kém hấp dẫn với học sinh phổ thông. Các em dường như quan tâm tới nhiều ngành “hot” hơn, dễ kiếm tiền hơn. Theo thầy, làm thế nào để thu hút học sinh vào ngành Toán hơn trong điều kiện hiện nay?

-TS. Trần Mạnh Cường: Thực tế đáng buồn là mặc dù đào tạo và nghiên cứu Toán tại Việt Nam được đánh giá tốt, xếp hạng cao; các sinh viên ngành toán có lợi thế rất lớn trong việc đạt được các học bổng du học tại các quốc gia tiên tiến trên thế giới cũng như cơ hội làm việc trong những ngành học hấp dẫn nhất như trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu nhưng Toán học không phải là ngành đào tạo hấp dẫn tại Việt Nam hiện nay. Điều này là do xã hội chưa hiểu hết vai trò to lớn của Toán học trong đời sống xã hội. Những ngành nghề quan trọng như khoa học dữ liệu và trí tuệ nhân tạo đều dựa trên nền tảng toán học vững chắc. Theo tôi, giúp học sinh có đam mê học Toán và thấy được ứng dụng của toán học là cách hiệu quả nhất để thu hút học sinh vào học Toán.

-Xin cảm ơn thầy về những chia sẻ của mình.

Sáng 04/3/2020, tổ chức xếp hạng QS vừa công bố kết quả xếp hạng theo lĩnh vực khoa học năm 2020 của các cơ sở giáo dục đại học toàn cầu. Ba cơ sở giáo dục đại học của Việt Nam có các lĩnh vực khoa học được xếp trong top 450 - 600 thế giới của bảng xếp hạng này.

Theo đó, Đại học Quốc gia Hà Nội có 3 lĩnh vực được xếp hạng, cụ thể:

- Toán (Mathematics) lần đầu tiên được xếp hạng với vị trí trong nhóm 401 – 450 thế giới, số 1 Việt Nam.

- Vật lý và Thiên văn học (Physics and Astronomy) được xếp trong nhóm 551 – 600 thế giới, số 1 ở Việt Nam. Tuy nhiên, lĩnh vực này năm 2019 xếp số 1 Việt Nam, trong nhóm 501 – 550 thế giới.

- Khoa học máy tính và Hệ thống thông tin (Computer Science & Information systems) được xếp trong nhóm 501 – 500 thế giới, thứ 2 ở Việt Nam; có cải thiện so với năm 2019 khi lĩnh vực này được xếp trong nhóm 551 – 600.

Hai cơ sở giáo dục đại học khác trong nước, ĐHQGHCM có 01 lĩnh vực là Khoa học máy tính và Hệ thống thông tin được xếp trong nhóm 551 – 600 thế giới; Trường ĐHBKHN có có 02 lĩnh vực, Khoa học máy tính và Hệ thống thông tin được xếp trong nhóm 451 – 500 và Toán được xếp trong nhóm 451 – 500 thế giới.

Trong số các tiêu chí xếp hạng, lĩnh vực Khoa học máy tính và Hệ thống thông tin có điểm đánh giá cao hơn cả về chỉ số H-Index; lĩnh vực Vật lý có điểm của chỉ số uy tín tuyển dụng qua đánh giá của nhà tuyển dụng; lĩnh vực Vật lý & Thiên văn học và Toán được đánh giá cao về chỉ số trích dẫn/bài báo.