Giáo sư Lê Văn Thiêm (29/3/1918 – 3/6/1991) là một trong những nhà khoa học tiêu biểu nhất của Việt Nam trong thế kỷ 20. Ông bảo vệ Tiến sĩ Toán học tại Đại học Goettingen (CHLB Đức) năm 1945 và Tiến sĩ khoa học tại Đại học Paris (Pháp) năm 1949.
Cuối năm 1949, theo lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ông đã trở về nước để tham gia kháng chiến và góp phần xây dựng nền giáo dục đại học nước nhà.
GS Lê Văn Thiêm tại phòng làm việc ở 19 Lê Thánh Tông
Trong giai đoạn 1956-1970, ông giữ chức vụ Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội (tiền thân của Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN ngày nay), đồng thời là chủ nhiệm đầu tiên của Khoa Toán (ban đầu là Khoa Toán-Lý chung cho cả Đại học Tổng hợp và Đại học Sư phạm). Cùng với Giáo sư Hoàng Tụy và một số nhà toán học khác, ông là người đã sáng lập Hội Toán học Việt Nam và là Chủ tịch đầu tiên của Hội.
GS Lê Văn Thiêm cùng các học trò Khoa Toán
Nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh của GS Lê Văn Thiêm, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên đã phối hợp cùng một số cơ quan khác tổ chức các sự kiện để tưởng nhớ và ôn lại những đóng góp hết sức to lớn của Giáo sư trong việc phát triển Toán học ở Việt Nam nói chung và ở Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội nói riêng.
GS Lê Văn Thiêm, GS Ngụy Như KonTum cùng các đồng nghiệp Đại học Tổng hợp Hà Nội
Từ ngày 26/2/2018 đến 2/3/2018, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên đã cùng Viện Toán học, Viện nghiên cứu cao cấp về Toán, Trường Đại học Sư Phạm Hà Nội, và Trường Đại học Thăng Long tổ chức thành công Hội nghị quốc tế “Nevanlinna theory and Complex Geometry in Honor of Lê Văn Thiêm's Centenary” với sự tham gia báo cáo của hơn 30 nhà Toán học quốc tế đến từ Pháp, Đức, Mỹ, Na uy, Thụy Điển, Singapore, Trung Quốc, Hàn quốc, Đài Loan,… và các nhà Toán học Việt Nam.
Sáng Chủ nhật, ngày 04/3, Hội Toán học Việt Nam cũng đã long trọng tổ chức Lễ trao Giải thưởng Lê Văn Thiêm năm 2017 và Lễ Kỷ niệm 100 năm ngày sinh GS Lê Văn Thiêm ngay tại hội trường mang tên ông ở 19 Lê Thánh Tông.
Lễ trao Giải thưởng Lê Văn Thiêm năm 2017 và Kỷ niệm 100 năm ngày sinh GS Lê Văn Thiêm
Tại đây, các thế hệ đồng nghiệp và học trò của cố GS Lê Văn Thiêm đã cùng nhau chia sẻ những kỷ niệm cảm động về ông. Hội Toán học Việt Nam cũng đã giới thiệu những tư liệu quý báu về quá trình học tập và nghiên cứu của Giáo sư ở châu Âu giai đoạn 1939-1949 và quá trình làm việc tại Việt Nam từ năm 1949 đến khi qua đời.
Bức tượng bán thân của GS Lê Văn Thiêm tại sảnh tòa nhà 19 Lê Thánh Tông
Hiện nay, ở tòa nhà 19 Lê Thánh Tông, bức tượng bán thân của GS Lê Văn Thiêm được đặt trang trọng tại sảnh, ngay trước cửa hội trường mang tên ông. Bên cạnh đó là bức tượng của GS Ngụy Như KonTum, Hiệu trưởng đầu tiên của Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội. Các thế hệ thầy và trò Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội trước đây và Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN ngày nay sẽ mãi ghi nhớ những đóng góp to lớn của hai Giáo sư đáng kính trong công tác xây dựng và phát triển Nhà trường.
Vũ Hoàng Linh