Giáo sư, Tiến sĩ, Nhà giáo nhân dân Phan Hữu Dật - nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Tổng hợp từ trần hồi 2 giờ 52 phút ngày 18/4/2019, hưởng thọ 92 tuổi. Trong ngày 21/4, Lễ viếng được tổ chức trọng thể tại Nhà Tang lễ quốc gia (số 5 Trần Thánh Tông, Hà Nội), lễ điện táng diễn ra tại nghĩa trang Văn Điển.
Đoàn Trường Đại học Khoa học Tự nhiên do GS.TS. Phan Tuấn Nghĩa – Phó Hiệu trưởng làm trưởng đoàn viếng GS.TS.NGND. Phan Hữu Dật
Trong sổ tang tiễn đưa Thầy Phan Hữu Dật về nơi an nghỉ cuối cùng, Giám đốc Nguyễn Kim Sơn viết: “Các thế hệ cán bộ, học trò Đại học Tổng hợp trước đây và Đại học Quốc gia Hà Nội hiện nay mãi ghi nhớ về Thầy, một nhân cách mẫu mực, nhà khoa học xuất sắc, bậc đại sư đáng kính. Lịch sử của Đại học Tổng hợp mãi mang dấu ấn của Thầy. Nền giáo dục Việt Nam mãi ghi dấu ấn nhà giáo dục Phan Hữu Dật. Ngành Dân tộc học – Nhân học ghi nhận công lao khai mở, tạo nền móng của Thầy”.
GS.TS. NGND. Phan Hữu Dật tốt nghiệp đại học chuyên ngành Dân tộc học, tại Khoa Lịch sử, Đại học Tổng hợp Quốc gia Moskva mang tên M. V. Lomonosov, Liên bang Nga (MGU) năm 1961. Thầy nhận bằng Tiến sĩ Sử học tại Khoa Lịch sử (MGU) năm 1963 và được công nhận chức danh Giáo sư năm 1996, được tặng danh hiệu Nhà giáo Nhân dân năm 2008.
Thầy Phan Hữu Dật trong buổi lễ mừng thọ 90 tuổi (ngày 18/11/2018) được tổ chức tại Hội trường Ngụy Như Kontum, 19 Lê Thánh Tông, Hà Nội.
Suốt cuộc đời nghiên cứu và giảng dạy, Thầy Phan Hữu Dật giữ nhiều chức vụ như: Hiệu trưởng Đại học Văn khoa Sài Gòn; Hiệu trưởng Đại học Tổng hợp Hà Nội; Ủy viên Hội đồng quốc gia chỉ đạo biên soạn Từ điển bách khoa Việt Nam; Phó tổng biên tập kiêm Trưởng ban chuyên ngành Dân tộc học Từ điển bách khoa Việt Nam, v.v.. Thầy từng là Giáo sư danh dự Đại học Tổng hợp Lomonosov, Đại học Paris VII (Pháp), nguyên Chủ tịch Hội Dân tộc học Việt Nam.
Trong sự nghiệp xây dựng và phát triển của Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, GS. Phan Hữu Dật đã có những đóng góp lớn trên phương diện quản lý: là Chủ nhiệm Khoa Lịch sử (1970-1975), Chủ nhiệm Bộ môn Dân tộc học (1986-1988), Phó Hiệu trưởng (1977-1981), Quyền Hiệu trưởng (1981-1985) và Hiệu trưởng Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội (1985-1988).Trong giai đoạn này, Thầy đã lãnh đạo thành công nhiều hoạt động đối ngoại của Trường, đặt cơ sở cho quan hệ quốc tế rộng mở của Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội về sau. Đại học Tổng hợp Hà Nội là trường đầu tiên của Việt Nam cử đoàn chuyên gia giáo dục bậc đại học sang châu Phi, gồm các giảng viên về toán học, vật lý học, triết học và sử học. Nhờ những hoạt động đối ngoại tích cực như vậy, vị thế quốc tế của Trường ngày càng mở rộng và nâng cao, góp phần phát triển một số lĩnh vực khác của Trường.
Gia đình, người thân đau buồn tiễn đưa GS.TS.NGND. Phan Hữu Dật về cõi vĩnh hằng
Là nhà Nhân học hàng đầu Việt Nam, những công trình nghiên cứu của Thầy tập trung vào: Các vấn đề lý luận về tộc người, về cộng đồng quốc gia dân tộc và lý thuyết Nhân học; Văn hóa các dân tộc ở Việt Nam, Văn hóa và phát triển; Quá trình tộc người và mối quan hệ dân tộc ở Việt Nam, Đông Nam Á và trên thế giới; Dân tộc học và chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước ta dưới ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh; Lịch sử hôn nhân và gia đình.
Trên 100 công trình nghiên cứu đã được công bố của GS. Phan Hữu Dật đề cập đến các vấn đề cốt lõi trong nghiên cứu Dân tộc học, đặt nền tảng cho sự phát triển của nền Dân tộc học Việt Nam. Thầy là người Việt Nam đầu tiên soạn giáo trình “Cơ sở Dân tộc học” (1973) phục vụ cho việc nghiên cứu và giảng dạy. Một trong những đóng góp rất quan trọng của Thầy là nghiên cứu về cộng đồng các dân tộc ở Việt Nam, văn hóa và phát triển.
Với cương vị là nhà giáo, Thầy đã tham gia đào tạo hàng nghìn cử nhân Dân tộc học và Sử học; hướng dẫn hàng chục nghiên cứu sinh bảo vệ thành công luận án tiến sĩ; trực tiếp giảng dạy cho các lớp bồi dưỡng cán bộ, các trường đại học trong nước và một số trường đại học trên thế giới.
Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội, đại diện lãnh đạo Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn cùng Ban lễ tang tiễn đưa linh cữu GS.TS.NGND. Phan Hữu Dật về nơi an nghỉ cuối cùng
Lễ điện táng GS.TS.NGND. Phan Hữu Dật đã được cử hành cùng ngày 21/4/2019 tại Nghĩa trang Văn Điển, Hà Nội.
Ảnh: Ngọc Tùng